Een leerling bepaalt zelf, samen met zijn mentor, wat hij wil bewaren.
Aan de hand van zijn portfolio laat hij zien wat hij gedaan en geleerd heeft. Door het selecteren en bewaren van werk denkt de leerling zelf na over zijn werk, reflecteert hij op zijn eigen leerproces. Op basis van deze reflecties kan een leerling eventueel nieuwe leeractiviteiten en -doelen plannen.
Een portfolio vertelt het ontwikkelingsverhaal van één leerling. Door het werken met portfolio’s wordt een leerling niet vergeleken met anderen, maar met zichzelf: wat weet, kan en begrijp ik nu. De norm voor ontwikkeling is niet een landelijk gemiddelde, maar ligt in de leerling zelf.
De leerling is zelf de eigenaar van het portfolio. Hij heeft de regie en heeft daardoor mogelijkheden om zijn eigen leerproces ter hand te nemen. Portfolio is zo een krachtig middel om de verantwoordelijkheid voor leren op school daar te leggen waar hij hoort: bij de leerling zelf.
Een praktijk mede beschreven door Hans Herlaar in de Schoolgids van De Vrije Ruimte, een school die werkt met sociocratische besluitvorming.
